امامان باقر و صادق علیهماالسلام در احادیثی جداگانه کیفیت مالی که خمس آن پرداخته نشده و نیز ضرورت پرداخت خمس از مال را تشریح کرده اند.
بسیاری از مردم تا شاهد و سندی از روایات و کلام امامان معصوم(ع) درباره احکام منزوی و به حاشیه رانده شده دینی نبییند، به بهانه های مختلف از انجام آنها سر باز می زنند.
از این رو، احادیث ائمه علیهم السلام و تصریحی که در آنها نسبت به عمل به احکام دینی شده در هموار کردن مسیر اجرای واجباتی مثل «خمس» بسیار موثر است؛ لذا در ذیل برخی روایات درباره «خمس»، مرور می شود:
امام باقر عليه السلام و خمس درآمدها
ابوبصير از امام باقر عليه السلام نقل مى‌كند كه آن حضرت(ع) فرمودند: «لا يحلّ لأحد أن يشترى من الخمس شيئاً حتى يصل إلينا حقنا» (1) ؛ «براى كسى حلال نيست كه از خمس چيزى را بخرد، مگر آنكه حق ما به ما برسد.»
در حديث ديگرى ابوبصير مى‌گويد، از امام باقر عليه السلام شنيدم كه مى‌فرمودند: «من اشترى شيئاً من الخمس لم يعذره اللّه اشترى ما لا يحلّ له»(2) ؛ «هر كس چيزى از خمس را بخرد، خدا او را نمى‌بخشد، او چيزى را خريده كه برايش حلال نيست.»
اطلاق حديث، شامل هر چيزى كه در او پرداخت خمس واجب باشد، را دربرمى‌گيرد، خواه از غنائم جنگى باشد يا از گنج يا از معادن و غيره.
امام صادق عليه السلام و خمس درآمدها
ابوبصير مى‌گويد به امام صادق عليه السلام در نامه‌اى نوشتم: گاهى به انسان هديه‌اى مى‌رسد كه قيمت آن 2000 درهم يا كمتر يا بيشتر است، آيا پرداخت خمس آن واجب است؟
حضرت(ع) در پاسخ نوشتند: «الخمس فى ذلك»(بايد یک ، پنجم آن را بپردازد).
باز به حضرت(ع) نوشتم: مردى باغ ميوه‌اى دارد، خانواده‌اش از ميوۀ آن باغ مى‌خورند و بخشى هم از آن به فروش مى‌رسد، آيا در آن خمس هست؟
امام(ع) فرمودند: «آن چه را كه مى‌خورند، از هزينۀ زندگى است و خمس ندارد، اما آنچه مى‌فروشند، خمس دارد.»