❇️جالب است بدانیم پس از پیامبر مخصوصا در زمان خلفا خمس چگونه دریافت و مصرف می شد. بنابر آنچه در منابع اهل سنت آمده مال خمس در زمان خلیفه اول توسط ایشان دریافت می شده است. ما به چند نمونه اشاره می کنیم.
❇️مورد اول مربوط می شود به جنگ هایی که بعد از پیامبر با مسلمانان از دین برگشته بوجود آمد، در این جنگ ها غنائمی بدست می آمد که ابوبکر خمس آن را دریافت می کرد. طبری می نویسد: وی در یکی از نامه های دستور جنگ به فرمانده سپاه خود چنین می نویسد: آنگاه غنائمی را که خدا نصیب کرده تقسیم کند، به جز خمس که باید به نزد ما فرستاده شود. (1)
❇️ نمونه دیگر در جنگ با شورشیان عمان اتفاق افتاد که خمس غنائم هشتصد شتر بود. (2) و یا در نبرد با شورشیان مهره در نجد و یا در یمن، خمس غنائم به نزد او فرستاده شد و یا در جنگ با شورشیان حضرموت در یمن هنگامی که خمس به نزد ابوبکر رسید او خمس را بین مردم و چهار پنجم را بین سپاهیان پخش کرد. (3) این نخستین بار بود که خمس را بین مردم تقسیم کردند.
❇️در این مورد که سهم ذی القربی که اهل البیت پیامبرند چگونه توزیع می شد، دو نظریه وجود دارد، نظریه اول این که این سهم بعد از پیامبر به آنان پرداخت نشد و آنان از حق خود باز داشته شدند و نظر دوم اینکه در تمام زمان خلافت خلیفه اول و بخشی از زمان خلافت خلیفه دوم سهم ذوی القربی پرداخت می شد. اما در بخش دیگری از زعامت خلیفه دوم بر جامعه اسلامی، ذوی القربی از دریافت حق خود محروم شدند.
❇️ به امید خدا در قسمت های بعدی، ادامه این بحث به همراه اسناد و مدارک با استفاده از منابع برادران اهل سنت، خدمت شما عزیزان تقدیم خواهد شد.
1- تاریخ طبری، ج3، ص 251 و 252.
2- تاریخ طبری، ج3، ص 316.
3- تاریخ طبری، ج3، ص 339.
برگرفته از کتاب تاریخ خمس نوشته سید مهدی قانع