خمس در زمان عمر بن عبدالعزیز بن مروان
در کتاب تاریخ دمشق آمده: عمر بن عبدالعزیز نامه ای به عمر بن ولید نوشت که در آن آورده است: پدرت همه خمس را به تو بخشید، در صورتی که سهم پدرت مانند سهم بقیه مردان مسلمان است و در آن حقّ خداوند و پیامبرصلی الله علیه وآله و نزدیکان و یتیمان و بیچارگان و در راه ماندگان است. چه بسیاری که در روز قیامت طلب کار پدرت هستند، چگونه می تواند از این همه طلب کار رهایی یابد؟ رواج تار و تنبور و نی توسط تو بدعتی در دین اسلام بود، تصمیم گرفتم کسی را به نزدت بفرستم تا تو و کارهایت ها را جمع کند.(1)
از جمله کارهای او، زنده ساختن مسأله خمس و سهم اهل بیت پیامبرعلیهم السلام از غنیمت ها بود، که تا آن زمان خلفای اموی روش معاویه را دنبال می کردند و همه غنایم را از آن خود می دانستند و خمس واژه فراموش شده ای شده بود.
از امام محمّد باقرعلیه السلام آورده شده که فرمود: «ما قسّم علینا خمس منذ زمن معاویه إلی الیوم»؛(2) «از زمان معاویه تا به امروز (زمان عمر بن عبدالعزیز) خمسی در میان ما پخش نشد».
1- 187. تاریخ مدینه دمشق، ج 45، ص 357.2- 188. الطبقات الکبری، ج 5، ص 391.______________________________تاریخ خمس،مهدی قانع، انتشارات مسجد مقدس جمکران، ص 120