پرش لینک ها

فرق خمس و زکات

با توجه به این که خمس و زکات از مباحث مالی مهم و از واجبات دین اسلام هستند، در این مقال اشاره کوتاهی به بعضی از فرق های بین این دو مقوله می شود:

۱٫ خمس به هفت چیز تعلق می گیرد؛ اول: منفعت کسب. دوم: معدن. سوم: گنج. چهارم: مال حلال مخلوط به حرام. پنجم: جواهری که به واسطه غواصی، یعنی فرو رفتن در دریا به دست می آید. ششم: غنیمت جنگ. هفتم: زمینی که کافر ذمی از مسلمان بخرد.[۱]

اما زکات به ۹ چیز تعلق می گیرد؛ اوّل: گندم. دوم: جو. سوم: خرما. چهارم: کشمش. پنجم: طلا. ششم: نقره.[۲] هفتم: شتر. هشتم: گاو. نهم: گوسفند و اگر کسى مالک یکى از این ۹ چیز باشد، با تحقق شرایط، باید مقدارى از آن را که معیّن شده (یک دهم یا یک بیستم ) به یکى از مصرف هایى که دستور داده‏اند، برساند.[۳]

نا گفته نماند که اگر زکات ۹ مورد مذکور در بالا پرداخت شد و از خرج سال زیاد آمد، باید خمس آنها را نیز بپردازد.

۲٫ از جمله فرق های خمس با زکات این است ، که نیمی از خمس، مخصوص سادات فقیر هاشمی است. و نیم دیگر آن سهم امام معصوم (ع) است.[۴]

در حالی که می توان زکات را در ۸ مورد به مصرف رساند؛ اول: فقیر، گفتنی است که فقیر در این جا، فقط شامل فقرای غیر سید هاشمی می شود.[۵] دوم: مسکین. سوم: کسی از طرف امام (ع) یا نائب امام مأمور است که زکات را جمع و نگهداری نماید و… . چهارم: کافرهایی که اگر زکات به آنها بدهند به دین اسلام مایل می شوند و… . پنجم: خریداری بنده ها و آزاد کردن آنها. ششم: بدهکاری که نمی تواند قرض خود را بدهد. هفتم: سبیل الله، یعنی کاری که منفعت عمومی دارد. هشتم: ابن سبیل، یعنی مسافری که در سفر در مانده شده است.[۶]

۳٫ کسی که خمس بر او واجب است، نمی تواند خودش به کسی می خواهد بدهد و حال این که، کسی که زکات بر او واجب است می تواند زکاتش را به فقیران نزدیک و خویشاوند خود بدهد، البته انسان نمى‏تواند مخارج کسانى را که مثل اولاد، خرجشان بر او واجب است از زکات بدهد.[۷]

۴٫ خمس از مالیات هایی است که مربوط به حکومت اسلامی است؛‌ یعنی مخارج دستگاه حکومت اسلامی و گردانندگان (معصومین (ع) این دستگاه از آن تأمین می شود، ولی زکات، جزء اموال عمومی جامعه اسلامی محسوب می شود و مصارف آن عموماً در همین قسمت می باشد.

سؤال ۸۱۷۰ (سایت اسلام کوئست: ۸۲۰۳) (اختلاف فتوا در خمس وام خرید مسکن و ساخت مسکن).


.[۱] توضیح المسائل مراجع، گرد آورنده، بنی هاشمی خمینی، محمد حسن، ج ۲، ص ۷، دفتر انتشارات اسلامی، قم، ۱۳۸۴ هـ ش.

.[۲] زکات طلا و نقره در صورتى واجب مى‏شود که آن را سکه زده باشند و معامله با آن رواج باشد.نک: توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج ‏۲، ص ۱۳۰٫

.[۳] توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج ‏۲، ص ۱۰۷٫

.[۴] همان، ص ۱۵۵٫

.[۵] البته سید می تواند در شرایطی از سید زکات دریافت کند، مراجع معظم می فرمایند: سیّد نمى‏تواند از غیر سیّد زکات بگیرد، ولى اگر خمس و سایر وجوهات، کفایت مخارج او را نکند و از گرفتن زکات ناچار باشد، مى‏تواند از غیر سیّد زکات بگیرد. نک: توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج ‏۲، ص ۱۵۵٫

[۶]. توضیح المسائل مراجع، گرد آورنده، بنی هاشمی خمینی، محمد حسن، ج ۲، ص ۱۴۰، دفتر انتشارات اسلامی، قم، ۱۳۸۴ هـ ش.

.[۷] توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج ‏۲، ص ۱۵۲٫

پیام بگذارید