«تاریخ خمس»
یکی از مسائلی که دانستن آن میتواند برای ما مفید و جالب توجه باشد، نحوه مصرف خمس توسط پیامبر خداست. در بخش اول از این نوشتار، به دو مورد از موارد مصرف خمس توسط پیامبر (ص) اشاره کردیم.
سومین مورد مصرف خمس توسط پیامبر (ص)، تهیه و خرید سلاح و ادوات جنگی بود.
یکی از هزینههای مهم حکومتی، هزینههای دفاعی و امنیتی بود که در آن زمان مسئول خاصی نداشت و پیامبر (ص) بنا به صلاحدید خود آن را از سهم شخصی خویش از خمس تهیه میکردند. بهطور مثال، ایشان پس از جنگ خیبر، بهعنوان رهبر جامعه مسلمین احساس کردند که سپاه اسلام از جهت تجهیزات جنگی دچار ضعف و کمبود شده است؛ لذا هنگامی که سهم خویش را از خمس برداشتند، با مقداری از آن، سلاح و ادوات جنگی لازم را تهیه کردند. (١)
مورد دیگر مصرف خمس در زمان آن جناب، پرداخت پاداش به کارگزاران پشت جبهه جنگ بود که به طور طبیعی در حاشیه جنگ قرار داشتند و فعالیت آنها بهگونهای غیرمستقیم ولی بسیار مؤثر در سرنوشت جنگ دخالت داشت و چون در نبرد دخالت مستقیمی نداشتند و به آنها غنیمتی تعلق نمیگرفت،
پيامبر (ص) معمولاً پاداش تلاش آنان را از سهم خودشان میپرداختند. به عنوان مثال، در جنگ خیبر گروهی به عنوان رابط صلح میان مسلمانان و برخی یهودیان رفت و آمد میکردند که اینها پس از جنگ از پیامبر (ص) پاداش دریافت نمودند. (٢)
١. الطبقات الکبری، ج ٢، ص ١٠٧ و ١٠٨.
٢. سیره ابن هشام، ج ٣، ص ٣۶٣؛ تاریخ المدینه، ج ١، ص ١٧٨.
مفاتیحالجنان، ص ٩٥٧.
نجمالثاقب، ص ۴۸۴، حکایت ۳١.